Vật Tư Là Gì? Các Loại Vật Tư Hiện Nay Và Cách Quản Lý Vật Tư Hiệu Quả
Doanh nghiệp của bạn đã thật sự hiểu đúng về vật tư chưa? Trong bài viết này, Au Viet Rack sẽ giúp bạn nắm rõ vật tư là gì, các nhóm vật tư phổ biến trong sản xuất cùng sự khác biệt giữa “vật tư” và “vật liệu” để tránh nhầm lẫn khi vận hành kho. Đồng thời, bài viết cũng tổng hợp các phương pháp quản lý vật tư hiệu quả nhất hiện nay. Cuối cùng, Au Viet Rack giới thiệu giải pháp kệ để vật tư chất lượng cao, thiết kế theo yêu cầu, giúp doanh nghiệp tối ưu không gian, tăng hiệu suất và kiểm soát tồn kho chính xác hơn.
1. Vật tư là gì? Vật tư khác gì với vật liệu
Vật tư bao gồm các loại như vật liệu, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, phụ kiện được doanh nghiệp mua về để sử dụng cho quá trình sản xuất và kinh doanh trong nhiều lĩnh vực từ sản xuất, xây dựng đến y tế và văn phòng.

Vật tư là gì?
Nếu tách nhỏ thuật ngữ này ra, vật là vật liệu chỉ các nguyên liệu, vật liệu, còn tư là tư liệu sản xuất chỉ các công cụ, dụng cụ và máy móc thi công. Hiểu đơn giản, vật tư chính là tổng hợp những gì doanh nghiệp cần có để vận hành hoạt động sản xuất kinh doanh.
Để dễ hiểu hơn cho khách hàng, Au Viet Rack đã tổng hợp một số ví dụ sau về vật tư:
- Sản xuất bàn ghế gỗ: gỗ thông, gỗ sồi, ốc vít, keo dán, cưa,...
- Sản xuất quần áo: vải cotton, chỉ may, nút bấm, khóa kéo, máy may,...
- Sản xuất bánh kẹo: bột mì, đường, trứng, hương liệu, túi đựng, máy đánh trứng,...
- Sản xuất linh kiện điện tử: bo mạch, linh kiện IC, dây dẫn,...
Người dùng thường nhầm lẫn giữa vật tư và vật liệu, sau đây là bảng so sánh chi tiết giữa hai loại trên mà Au Viet Rack tổng hợp được để người đọc dễ hình dung và phân biệt:
|
Tiêu chí |
Vật tư |
Vật liệu |
|
Phạm vi |
Khái niệm rộng, bao gồm nhiều loại vật liệu |
Khái niệm hẹp, chỉ là một phần của vật tư |
|
Định nghĩa |
Tổng hợp vật liệu, công cụ, thiết bị, phụ tùng phục vụ sản xuất |
Nguyên liệu thô ban đầu dùng để tạo sản phẩm |
|
Vai trò |
Tham gia gián tiếp hoặc trực tiếp vào quá trình sản xuất |
Chỉ tham gia trực tiếp vào việc tạo ra sản phẩm |
|
Ví dụ |
Sắt thép, xi măng, máy móc, dụng cụ, nhiên liệu, bao bì |
Sắt thép, xi măng, gỗ, nhựa, vải |
|
Tính chất |
Có thể tiêu hao hoặc không tiêu hao |
Thường bị tiêu hao hoàn toàn sau sản xuất |
|
Đặc điểm |
Đa dạng về loại hình và công dụng |
Tập trung vào nguyên liệu đầu vào |
Vật tư tham gia gián tiếp hoặc trực tiếp vào quá trình sản xuất, trong khi vật liệu chỉ là một phần nhỏ trong toàn bộ hệ thống vật tư.

Vật tư với vật liệu
2. Phân loại các loại vật tư hiện nay
Vật tư trong doanh nghiệp hiện nay được phân thành 2 nhóm chính:
Nguyên vật liệu
Đây là nhóm vật tư bị tiêu hao trực tiếp trong quá trình sản xuất, tạo thành sản phẩm hoặc hỗ trợ hoạt động sản xuất. Nhóm này bao gồm:
- Nguyên vật liệu chính: Trực tiếp tạo ra sản phẩm cuối cùng như thép trong cơ khí, vải trong may mặc, bột mì trong sản xuất bánh, nhựa trong sản xuất đồ gia dụng
- Vật liệu phụ: Hỗ trợ quá trình sản xuất nhưng không tạo thành phần chính của sản phẩm như chỉ may, keo dán, sơn phủ, dầu bôi trơn máy, chất tẩy rửa
- Nhiên liệu và năng lượng: Cung cấp động lực cho máy móc và thiết bị như điện, xăng dầu, khí gas, than đá
- Bao bì và đóng gói: Phục vụ bảo quản và vận chuyển sản phẩm như thùng carton, túi nilon, pallet gỗ, màng PE
- Phế liệu: Vật liệu thừa sau sản xuất có thể tái sử dụng hoặc bán ra ngoài như phoi kim loại, vải vụn, bao xi măng đã qua sử dụng

Nguyên vật liệu
Công cụ và dụng cụ
Đây là nhóm vật tư không bị tiêu hao ngay trong quá trình sản xuất, có thể sử dụng nhiều lần và bị hao mòn dần theo thời gian. Ví dụ như máy móc thiết bị (máy tiện, máy hàn, xe nâng), dụng cụ cầm tay (búa, kìm, cờ lê), khuôn mẫu sản xuất, thiết bị bảo hộ lao động (mũ bảo hiểm, găng tay), và hệ thống kệ để vật tư trong kho.

Công cụ
3. Cách quản lý vật tư hiệu quả
Quản lý vật tư không chỉ đơn thuần là nhập xuất kho mà còn là cả quy trình kiểm soát chặt chẽ từ khâu lập kế hoạch, mua sắm, lưu trữ đến sử dụng. Áp dụng đúng phương pháp giúp doanh nghiệp giảm chi phí tồn kho, tránh thất thoát và đảm bảo sản xuất luôn có đủ vật tư cần thiết.
Dưới đây là các cách quản lý vật tư hiệu quả:
Lập kế hoạch và dự báo nhu cầu:
Xác định nhu cầu vật tư của các bộ phận liên quan, kiểm tra và quản lý các quy trình đặt hàng và mua sắm. Dựa vào lịch sử tiêu thụ để dự báo chính xác, tránh thiếu hụt hoặc dư thừa gây lãng phí.
Áp dụng phương pháp phân loại ABC:
Vật tư nên được chia thành 3 nhóm dựa trên giá trị và tần suất sử dụng:
- Nhóm A: Quan trọng nhất, xuất nhập thường xuyên - đặt ở vị trí dễ tiếp cận
- Nhóm B: Mức độ trung bình
- Nhóm C: Ít sử dụng - có thể đặt xa hơn
Sử dụng công nghệ quản lý:
Sử dụng phần mềm quản lý kho giúp theo dõi số lượng tồn kho theo thời gian thực, tự động cập nhật khi có giao dịch nhập xuất kho. Áp dụng mã vạch và RFID giúp quét và ghi nhận thông tin vật tư nhanh chóng, chính xác, hạn chế sai sót do ghi chép thủ công.
Thiết lập định mức tồn kho an toàn:
Định mức tồn kho an toàn là lượng vật tư tối thiểu cần có trong kho, đóng vai trò để phòng ngừa rủi ro thiếu hụt khi nhu cầu tăng đột biến hoặc nhà cung cấp giao chậm.
Áp dụng nguyên tắc FIFO/FEFO:
- FIFO (First In First Out): Ưu tiên xuất các lô vật tư được nhập vào kho sớm nhất - phù hợp với hàng có hạn sử dụng
- FEFO (First Expired First Out): Xuất hàng có hạn sử dụng ngắn trước
Kiểm kê và đối chiếu định kỳ:
Kiểm kê kho là hoạt động không thể thiếu để xác minh sự chính xác của số liệu, phát hiện sớm các sai sót hoặc thất thoát vật tư. Nên thực hiện kiểm kê từng phần thay vì kiểm kê toàn bộ kho để không gián đoạn hoạt động.
Tối ưu không gian lưu trữ:
Sắp xếp và tổ chức hàng hóa vật tư trong kho một cách hợp lý giúp tận dụng tối đa không gian lưu trữ mà không gặp phải sự cồng kềnh hoặc lãng phí. Liên tục đánh giá và điều chỉnh phương pháp sắp xếp để duy trì hiệu quả. Đặc biệt hơn hết nên sử dụng các loại kệ kho hàng phù hợp với vật tư để tối ưu không gian nhất.
4. Mua kệ để vật tư giá tốt ở đâu?
Hệ thống kệ kho vật tư ngăn nắp, khoa học không chỉ giúp tăng diện tích lưu trữ mà còn giảm thời gian tìm kiếm hàng hóa, hạn chế thất thoát và nâng cao hiệu suất làm việc. Việc lựa chọn đơn vị cung cấp kệ uy tín với chất lượng tốt, giá cả hợp lý là yếu tố quan trọng để đầu tư lâu dài.
Au Viet Rack - Đơn vị sản xuất kệ công nghiệp uy tín
Với 7 năm kinh nghiệm sản xuất kệ công nghiệp, Au Viet Rack cung cấp các giải pháp lưu trữ chuyên nghiệp cho kho vật tư:
- Đa dạng loại kệ: Kệ tải trọng nhẹ cho linh kiện nhỏ, kệ tải trọng trung bình cho hàng phổ thông, kệ tải trọng nặng cho nguyên vật liệu xây dựng, kim loại
- Thiết kế theo yêu cầu: Tùy chỉnh kích thước và cấu trúc phù hợp với đặc điểm kho hàng và loại vật tư cụ thể
- Chất lượng ổn định: Sử dụng vật liệu thép chất lượng cao, đảm bảo độ bền và khả năng chịu tải tốt
- Thi công nhanh chóng: Lắp đặt trọn gói, hỗ trợ bố trí mặt bằng kho khoa học
Au Viet Rack cam kết mang đến giải pháp tối ưu với chi phí hợp lý, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất quản lý vật tư một cách bền vững. Liên hệ ngay hotline 0933 733 011 hoặc 0944 873 938 để được tư vấn miễn phí cho kệ kho vật tư của bạn.

Au Viet Rack
5. Kết luận
Quản lý vật tư hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, tránh thất thoát và đảm bảo sản xuất kinh doanh vận hành trơn tru. Việc phân loại vật tư rõ ràng, áp dụng quy trình quản lý khoa học và đầu tư vào hệ thống lưu trữ phù hợp sẽ mang lại lợi ích lâu dài.
Đặc biệt, hệ thống kệ công nghiệp chất lượng không chỉ giúp sắp xếp vật tư ngăn nắp mà còn hỗ trợ kiểm soát tồn kho chính xác, giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng suất làm việc. Đầu tư đúng hướng từ đầu sẽ tiết kiệm nhiều chi phí vận hành trong tương lai.