Chi Phí Logistics - Bí Quyết Tối Ưu Hóa Chi Phí Hiệu Quả

Chi phí logistics là gì và vì sao nó được xem là “thước đo” năng lực vận hành của doanh nghiệp? Bài viết này của Au Viet Rack sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, các thành phần cấu thành, công thức tính và những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí logistics. Đồng thời, bài viết chia sẻ các giải pháp tối ưu chi phí logistics đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng, từ việc tối ưu không gian lưu kho, quản lý vận tải, đến ứng dụng công nghệ WMS – TMS trong giám sát và điều phối chuỗi cung ứng. Khám phá ngay để tìm ra cách kiểm soát chi phí logistics hiệu quả, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp của bạn.

1. Chi phí logistics là gì?

Chi phí logistics là toàn bộ khoản chi phát sinh trong quá trình lưu chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Nó bao gồm nhiều hoạt động như vận chuyển, lưu kho, đóng gói, bốc xếp, xử lý đơn hàng và quản lý thông tin.

Hiểu một cách đơn giản, chi phí logistics phản ánh toàn bộ giá phải trả để hàng hóa di chuyển trơn tru trong chuỗi cung ứng. Đây là yếu tố then chốt quyết định giá thành sản phẩm, năng lực cạnh tranh và hiệu quả vận hành của doanh nghiệp.

Về ý nghĩa, chi phí logistics phản ánh hiệu quả vận hành của hệ thống phân phối hàng hóa. Doanh nghiệp có khả năng kiểm soát và tối ưu tốt chi phí logistics thường tăng được lợi nhuận, cải thiện dòng tiền và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Về vai trò, chi phí logistics giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong hoạt động kinh doanh:

• Ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm: Chi phí càng thấp, lợi nhuận càng cao.
• Tác động đến trải nghiệm khách hàng: Giao hàng nhanh, đúng hẹn và chi phí hợp lý giúp tăng uy tín thương hiệu.
• Định hình năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: Quản lý logistics hiệu quả là nền tảng để doanh nghiệp mở rộng quy mô, nâng cao hiệu suất và thích ứng nhanh với biến động thị trường.

Chi phí logistics là gì?

2. Các thành phần trong chi phí logistics

Chi phí logistics bao gồm nhiều khoản mục khác nhau, phản ánh toàn bộ quá trình vận chuyển, lưu kho và phân phối hàng hóa. Việc hiểu rõ từng thành phần giúp doanh nghiệp kiểm soát chi tiêu hiệu quả và xác định điểm tối ưu hóa hợp lý.

Các thành phần chính trong chi phí logistics gồm:

• Chi phí vận tải: Bao gồm phí xăng dầu, khấu hao phương tiện, phí cầu đường, chi phí nhân công lái xe và bốc xếp. Đây là khoản chi lớn nhất, chiếm tới 50–60% tổng chi phí logistics.
• Chi phí lưu kho và bảo quản: Phát sinh trong quá trình hàng hóa được lưu trữ, như chi phí thuê kho, điện năng, bảo dưỡng, an ninh và quản lý hàng tồn.
• Chi phí xử lý đơn hàng: Bao gồm hoạt động đóng gói, phân loại, kiểm đếm, dán nhãn và chuẩn bị hàng hóa để giao đi. Dù nhỏ nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ xử lý và độ chính xác đơn hàng.
• Chi phí quản lý và công nghệ: Gồm phần mềm quản lý kho (WMS), hệ thống quản lý vận tải (TMS), chi phí dữ liệu, thiết bị theo dõi và nhân sự điều phối.
• Chi phí hành chính và gián tiếp: Bao gồm chi phí đào tạo nhân viên, bảo hiểm hàng hóa, thuế, chi phí kiểm định hoặc xử lý rủi ro phát sinh.
• Chi phí cơ hội vốn: Là khoản chi phí vô hình phát sinh khi vốn bị “đọng” trong hàng tồn kho hoặc tài sản logistics. Số vốn này nếu được sử dụng vào hoạt động khác có thể mang lại lợi nhuận cao hơn. Việc quản lý hiệu quả chi phí cơ hội vốn giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền linh hoạt và tối ưu hóa nguồn lực tài chính.

Các thành phần trong chi phí logistics

3. Cách tính chi phí logistics

Sản phẩm bán ra thị trường phải có giá bán hàng hóa (G) lớn hơn tổng các khoản chi phí (C): G ≥ C1 + C2 + C3 + C4 + C5

Trong đó:

• C1: chi phí sản xuất hàng hóa
• C2: chi phí cho các hoạt động Marketing
• C3: chi phí vận tải
• C4: chi phí cơ hội vốn cho hàng tồn trữ
• C5: chi phí bảo quản hàng hóa

Theo đó, công thức tính chi phí logistics được xác định như sau: Clog = C3 + C4 + C5

Lưu ý trong quá trình tính toán cần đảm bảo không bỏ sót bất kỳ khoản chi phí nào liên quan đến hoạt động logistics, phân loại chi phí cố định và biến đổi giúp doanh nghiệp dự báo và lập kế hoạch ngân sách hiệu quả hơn.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí logistics

Chi phí logistics của doanh nghiệp không cố định mà biến động theo nhiều yếu tố nội tại và ngoại cảnh. Hiểu rõ các yếu tố này giúp doanh nghiệp chủ động kiểm soát ngân sách, điều chỉnh quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Dưới đây là những yếu tố chính ảnh hưởng đến chi phí logistics:

• Khoảng cách và địa điểm vận chuyển: Khoảng cách càng xa, chi phí nhiên liệu, phí cầu đường và thời gian vận hành càng tăng. Ngoài ra, vị trí kho hàng không hợp lý cũng khiến chi phí trung chuyển cao hơn.
• Giá nhiên liệu và phương tiện vận tải: Biến động giá xăng dầu hoặc chi phí bảo dưỡng phương tiện tác động trực tiếp đến tổng chi phí logistics, đặc biệt là chi phí vận chuyển – khoản chi lớn nhất trong chuỗi.
• Cơ sở hạ tầng và điều kiện giao thông: Hệ thống đường bộ, cảng, sân bay, kho bãi ảnh hưởng lớn đến tốc độ luân chuyển hàng hóa. Cơ sở hạ tầng yếu kém làm tăng thời gian vận hành và chi phí phát sinh.
• Công nghệ và mức độ tự động hóa: Doanh nghiệp ứng dụng công nghệ quản lý kho (WMS), vận tải (TMS), hay hệ thống theo dõi GPS sẽ giảm sai sót, tiết kiệm nhân lực và rút ngắn thời gian xử lý đơn hàng.
• Quy mô và đặc thù hàng hóa: Hàng hóa cồng kềnh, dễ hỏng hoặc yêu cầu bảo quản đặc biệt sẽ khiến chi phí logistics tăng cao do cần thiết bị, kho lạnh hoặc vận chuyển chuyên dụng.
• Hiệu quả quản lý và nhân sự logistics: Quy trình quản lý thiếu linh hoạt, nhân sự chưa được đào tạo chuyên sâu sẽ dẫn đến sai sót, hàng tồn hoặc chậm giao, làm phát sinh chi phí không cần thiết.
• Yếu tố thị trường và chính sách: Biến động về thuế, tỷ giá, chính sách xuất nhập khẩu hay các quy định về vận tải đều có thể tác động trực tiếp đến tổng chi phí logistics.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí logistics

5. Giải pháp tối ưu chi phí logistics cho doanh nghiệp

Tối ưu chi phí logistics không chỉ giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng tài chính, mà còn nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng và năng lực cạnh tranh. Dưới đây là những giải pháp thực tiễn được nhiều doanh nghiệp áp dụng thành công:

• Tối ưu không gian và quy trình lưu kho: Sử dụng hệ thống kệ kho hàng công nghiệp giúp tăng gấp đôi – thậm chí gấp ba sức chứa kho mà không cần mở rộng diện tích. Các loại kệ như kệ Selective, kệ Drive-in, kệ Double Deep... hỗ trợ sắp xếp hàng khoa học, rút ngắn thời gian bốc xếp và giảm chi phí lưu trữ.
• Tối ưu tuyến đường và phương tiện vận tải: Doanh nghiệp nên sử dụng phần mềm định tuyến thông minh để giảm quãng đường trống, tiết kiệm nhiên liệu và thời gian giao hàng. Đồng thời, kết hợp nhiều đơn hàng trên cùng tuyến để tối đa công suất vận chuyển.
• Ứng dụng công nghệ quản lý logistics: Triển khai hệ thống WMS (Warehouse Management System) và TMS (Transport Management System) giúp kiểm soát tồn kho, theo dõi đơn hàng theo thời gian thực, giảm sai sót và nhân công thủ công.
• Quản lý hàng tồn kho hiệu quả: Áp dụng nguyên tắc FIFO, LIFO hoặc FEFO tùy loại hàng hóa nhằm giảm tồn kho cũ, hạn chế hư hỏng và tiết kiệm chi phí bảo quản.
• Hợp tác với đơn vị logistics uy tín: Chọn đối tác có mạng lưới vận chuyển và kho bãi rộng, giúp tiết kiệm chi phí nhờ quy mô lớn và tối ưu quy trình giao nhận.
• Đào tạo và nâng cao năng lực nhân sự: Nhân viên logistics có kỹ năng quản lý kho, vận tải và sử dụng công nghệ tốt sẽ giảm thiểu sai sót, nâng cao hiệu suất vận hành.

Giải pháp cho doanh nghiệp

6. Kết luận

Chi phí logistics là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Việc hiểu rõ cấu trúc chi phí, các yếu tố tác động và áp dụng giải pháp tối ưu phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát ngân sách tốt hơn, tăng lợi nhuận và nâng cao hiệu suất vận hành. Đây chính là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững và vươn xa trong thị trường cạnh tranh ngày nay.

CÔNG TY TNHH CƠ KHÍ ÂU VIỆT

Địa chỉ: F5/70D, Ấp 6, Xã Hưng Long, Thành phố Hồ Chí Minh

Hotline: 0933 733 011 - 0944 873 938

Email: info@auvietrack.com

Website: auvietrack.com

Au Viet Rack xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách hàng!